Mag het AZC in Hardenberg blijven?

Hiertoe is een brede evaluatie uitgevoerd met alle betrokken stakeholders, waaronder bewoners. Vanwege het coronavirus konden geen fysieke bijeenkomsten worden georganiseerd. Daarom is gezocht naar een digitaal alternatief en gevonden in de vorm van een online inwonersenquête door I&O Research. Het draagvlakonderzoek richtte zich op het zo breed mogelijk inventariseren van ervaringen, knelpunten en argumenten voor eventuele voortzetting of sluiting van het AZC. Het onderzoek had in eerste aanleg een participatief oogmerk; alle huishoudens van de omliggende buurtschappen en woonwijken konden deelnemen. De uitkomsten zijn niet persé representatief voor de gehele bevolking van het onderzoeksgebied.

Er is verdeeldheid onder de deelnemers over het voorzetten van het AZC Hardenberg tot en met 2026. Er is een brede oproep aan de gemeente onder zowel voor- als tegenstanders om – bij verlenging van de overeenkomst met het COA – meer aandacht te besteden aan integratie en veiligheid.

‘Not in my backyard’

Over het geheel genomen, zijn meer respondenten positief dan negatief over het opvangen van asielzoekers in de gemeente Hardenberg. En over de opvang van asielzoekers in Nederland is een meerderheid positief. Naarmate de opvang van asielzoekers ‘dichterbij’ komt, wordt de steun minder. Want over de aanwezigheid van een AZC in hun woonomgeving zijn meer respondenten negatief dan positief.

Houding ten opzichte van opvang asielzoekers (n=838)

Overlast vooral buiten de directe omgeving van het AZC

Iets meer dan de helft van de respondenten ervaart wel eens overlast door de bewoners van het AZC. De ervaren overlast doet zich meestal niet in de directe omgeving van het AZC voor maar in het centrum van Hardenberg, in het winkelcentrum of elders in de buurt of wijk. De ervaren overlast bestaat deels uit irritaties over gedrag (zoals geluidsoverlast, groepsvorming, verkeershinder en rondhangen op straat); maar ook ernstiger vormen van overlast komen voor (zoals dreiging, lastigvallen van vrouwen, agressief gedrag). De afstand van Harderbergers tot het AZC heeft geen directe relatie met de mate van ervaren overlast, omdat deze overlast zich voornamelijk voordoet buiten de directe omgeving van het AZC, zoals in het centrum van Hardenberg. Respondenten die veel overlast ervaren, voelen zich ook vaker onveilig door de aanwezigheid van het AZC.

Verdeeldheid over voortzetten AZC

De helft van de respondenten staat (onder voorwaarden) positief tegenover verlenging van de termijn van vijf jaar; drie van de tien respondenten stellen wel voorwaarden aan de verlenging. Een bijna net zo grote groep is negatief over het voortzetten van het AZC Hardenberg.

Hoe staat u tegenover het voortzetten van het AZC Hardenberg tot en met 2026? (n=838)

De belangrijkste voorwaarden betreffen waarborgen voor de veiligheid van de omwonenden, het optreden tegen overlast en het uitsluitend opvangen van vluchtelingen uit onveilige landen (en dus geen ‘economische vluchtelingen’[1]). Respondenten die positief tegenover verlenging van het AZC staan, geven aan dat het wel belangrijk is dat de asielzoekers goed begeleid worden bij integratie en deelname aan de samenleving. Voor degenen die positief onder voorwaarden zijn, is van belang dat er niet alleen mannen maar vooral gezinnen worden opgenomen, de asielzoekers zich aanpassen aan de Nederlands normen en waarden en beter integreren. Degenen die negatief tegenover verlenging van het AZC staan, geven aan dat er meer openheid/transparantie moet zijn over wat er zich in het AZC afspeelt, er moet meer toezicht komen en er dient een avondklok te worden ingesteld om te voorkomen dat bewoners van het AZC zich ‘s avonds en ‘s nachts op straat ophouden en overlast veroorzaken.

[1] Het begrip ‘economische vluchtelingen’ wordt in de volksmond in de zin van ‘niet echte vluchtelingen’ gehanteerd voor hen die niet zouden zijn gevlucht om politieke redenen, maar om een betere levensstandaard te vinden. Zie ook: https://www.amnesty.nl/encyclopedie/economische-vluchtelingen

Bij voortzetten meer aandacht voor integratie en veiligheid

Als de gemeente besluit om het AZC Hardenberg voort te zetten tot en met 2026 is het volgens twee op de drie respondenten van belang dat er extra aandacht wordt besteed aan de normen en waarden van de Nederlandse samenleving. Bijna de helft vindt het belangrijk dat er extra aandacht komt voor de capaciteit van politie en beveiliging, ruim twee vijfde geeft aan dat asielzoekers zo snel mogelijk Nederlands dienen te leren.

Stel: het AZC Hardenberg blijft geopend tot en met 2026. Waaraan moet de gemeente Hardenberg in dat geval extra aandacht besteden in de komende jaren? (n=838)

Meer weten?

De evaluatie door de gemeente Hardenberg en het draagvlakonderzoek van I&O Research zijn te vinden via:
https://www.hardenberg.nl/evaluatie-asielzoekerscentrum-hardenberg/

Onderzoeksverantwoording

In 2016 en 2018 zijn in opdracht van de gemeente Hardenberg door I&O Research met behulp van de Veiligheidsmonitor representatieve effectmetingen uitgevoerd naar de ervaren overlast en onveiligheidsgevoelens die met het AZC samenhangen. Nu er een besluit moet worden genomen over het wel of niet continueren van het AZC, heeft Hardenberg een nieuw onderzoek laten uitvoeren; met een iets andere insteek. Vanwege het meer participatieve karakter is aan alle huishoudens in de direct omliggende buurtschappen en wijken de gelegenheid geboden hun ervaringen met het AZC en meningen over de opvang te delen met de gemeente. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online peiling in mei 2020 die door 838 inwoners is ingevuld . Daarmee is er van een op de vijf huishoudens in het onderzoeksgebied respons ontvangen. Uit een vergelijking met de eerdere onderzoeken blijkt dat met name inwoners met een uitgesproken mening over het AZC aan het onderzoek hebben deelgenomen. De uitkomsten geven een goed en compleet overzicht van wat er leeft en welke argumenten, knelpunten en ervaringen er zijn, maar zijn niet persé representatief voor de gehele bevolking van het onderzoeksgebied.